Dit is een historisch artikel uit 2022 waardoor vermeldingen van data/tijd niet volledig accuraat zijn.Het is 3 oktober en de week tegen eenzaamheid is in volle gang. Dat thema, maar vooral ook hoe je het bespreekbaar maakt, staat vanmiddag centraal. In de Regenboogkerk bezoeken zo’n 40 mensen een door GGz Centraal georganiseerd theaterstuk waarin 4 acteurs eenzaamheidservaringen delen. In de nabespreking valt een ding op: eenzaamheid is niets geks, het is iets waar we allemaal mee te maken hebben. In de inleiding van geestelijk verzorger Sophie Albers werd dat al duidelijk gemaakt. Veel mensen hebben er mee te maken, daarom is de aandacht ervoor ook zo belangrijk. Ouderen, jongeren, mensen met werk, mensen zonder werk. Maar ook mensen met een ogenschijnlijk rijk sociaal leven hebben ermee te maken. Een andere gemene deler: je deelt deze gevoelens maar zelden. Eenzaamheid beleef je nu eenmaal alleen.“Eenzaamheid is iets waar iedereen mee te maken heeft”Eenzaamheid gaat niet over alleen zijnDe theatervoorstelling van Foolcolor heet Lucht. Het slaat op het gevoel lucht te zijn voor anderen. De vier acteurs beginnen hun bijdrage met wat eenzaamheid voor hen betekent. Niet dat ze alleen zijn. Het is het gevoel met niemand echt contact te maken. Het gevoel dat het niemand uitmaakt hoe het met me gaat. Het gevoel dat je verdrietige, maar ook mooie dingen niet met een ander kan delen. Het gevoel dat niemand je zal missen als je er niet meer bent. Het zijn gevoelens die in het publiek worden herkend. Een dame wordt er direct emotioneel onder. De acteurs spelen situaties na. We zien een studente die in een druk studentenhuis woont, echt onder de mensen is, maar zich met niemand weet te verbinden. Een alleenstaande man van 40, zonder werk, die wegglijdt in een alcoholverslaving. Een vrouw van een succesvolle orthopeed die zichzelf compleet dienstbaar heeft gemaakt van de carrière van haar man. En een vrouw van een jaar of 40 die zichzelf verliest in al haar zorgtaken voor haar moeder en gezin. Wat de vier verhalen verbindt is de ervaren eenzaamheid.ErvaringsdeskundigenIn de pauze vertelt Sophie over de aanleiding. “Onze organisatie wil vaker met landelijke themaweken meedoen. We wilden deze middag, die in het teken staat van de week tegen eenzaamheid,  sprekend inleiden. Dat kan bijvoorbeeld met een lezing of een verhaal, maar ook met theater. Via-via kwamen we bij theatergroep Fool Color uit. Ze repeteren wekelijks en spelen regelmatig. Bijzonder is dat de acteurs allen ervaringsdeskundigen in de GGz zijn.” Na de pauze worden we opgedeeld in groepen. Onze groep telt dertien mensen. Sophie is gespreksleider en vraagt ons wat ons heeft geraakt. Het is vooral de herkenning. Je kunnen herkennen in een ander die het lastig heeft met drank. Of met contact maken met een ander. Die verzuipt in de zorg voor anderen en zichzelf vergeet. Al snelt blijkt dat iedereen in de groep wel eens, of vaak, met eenzaamheidsgevoelens kampt.Het even niet meer wetenDe herkenning zorgt voor een open gesprek. Openheid, echt contact kunnen hebben en je in elkaar kunnen verplaatsen, blijkt belangrijk. Als contact oppervlakkig blijft, gebeurt er niets. Ieder heeft zijn of haar eigen verhaal. Er is een oudere dame die nooit getrouwd is geweest. Anderen denken dat ze daarom wel gewend is aan alleen zijn. Maar als je ongewenst alleen bent, went dat niet. Sophie vraagt ons hoe je uit eenzaamheid kunt komen. Door zelf actie te ondernemen, denkt de één. Een ander geeft aan dat dit hem niet lukt. Corona zette zijn leven op z’n kop. Hij was succesvol ondernemer, nu is hij zijn zaak kwijt en ligt hij vooral op de bank. Social media is zijn lijn naar de buitenwereld, zijn hond zijn voornaamste gezelschap. Zijn beste vrienden wonen in het buitenland. Hij wil het graag anders, maar weet even niet meer hoe.Mooie uitnodigingenEen van de drie jongeren in de kring denkt dat er altijd barrières zijn. Maatschappelijke, zoals corona, armoede en daarmee gepaard gaande gevoelens van neerslachtigheid, maar ook persoonlijke. Soms moet je jezelf, bijvoorbeeld na een periode van drugs- of drankgebruik, opnieuw uitvinden. Zeker als je een hele nieuwe vriendengroep moet zoeken. Daarnaast speelt er nog iets. Het gevoel of je er eigenlijk wel toe doet. Wat heb ik een ander nu te melden of bieden? Belangrijk is hoe dan ook dat je bij iemand terecht kunt. En dat je op je eigen tempo weer kunt gaan meedoen, anders werkt het niet. Na een intensief, maar mooi gesprek, krijgen we een kaartje krijgen waarin we onszelf, of een ander, tot iets mogen uitnodigen. Er worden mooie uitnodigingen gedaan binnen de groep. En er wordt verwezen naar www.nieuwemensenkennen.nl, een website om nieuwe mensen te kunnen leren kennen. Omdat samen, voor de meeste deelnemers aan dit gesprek, wel degelijk leuker is.     

Dit is een historisch artikel uit 2022 waardoor vermeldingen van data/tijd niet volledig accuraat zijn.Marjolijn Nijhoff is al 20 jaar praktijkverpleegkundige bij een huisartsenpraktijk in Kerkelanden. Ze spreekt veel mensen die er al tientallen jaren met plezier wonen. Ze ziet echter ook mensen die in sociale zin moeilijk aanhaken. “Vooral in coronatijd kwamen mensen de deur niet meer uit. Als je dan aan het einde van de galerij in je flat woont, zie je letterlijk niemand. Heb je dan geen kinderen, of kinderen die ver weg wonen, en het burencontact is niet optimaal, dan moet je normaalgesproken al de winterperiode uitzitten. Maar door corona werd het dus nog veel erger. Al het contact verdween.” Reden voor Marjolijn om een Koffietafel te starten in de Zeverijnflat.“We zijn niet gestart met een plan van aanpak, maar met een aanhangwagen!”In gesprekken vertellen mensen Marjolijn dat ze vaker alleen zijn dan ze zouden willen. Dat doen ze niet vanzelf; Marjolijn vraagt er actief naar. “Ik heb meer tijd dan de huisarts, dus dat kan ik ook doen. Het helpt ook dat ik hier al 20 jaar werk. Daardoor heb ik een vertrouwensband met mensen opgebouwd.”KapstokkenMarjolijn merkt dat mensen zich graag met anderen zouden verbinden, maar dat niet zomaar doen. “Je hebt kapstokken en mensen met jassen. Kapstokken zijn mensen die initiatieven nemen, andere mensen hangen hun jas daar aan op. Als het nodig is, moedig ik mensen aan hun jas op te hangen. Ik heb bijvoorbeeld jarenlang een wandelclub gehad. Daar kon ik patiënten meteen naar doorverwijzen: ‘Heb je niks te doen vanmiddag? Mooi! Trek de wandelschoenen aan en sta om 2 uur beneden’. Iemand moet iets doen. En dat vind ik toevallig heel leuk.” Het idee van de Koffietafel kwam na contact met opbouwwerker Katinka Boot. “Ik gaf aan wel vrijwilligerswerk te willen doen op woensdag. Al snel werd ik gebeld. Katinka had de nodige suggesties, maar ik liep al met het idee van de Koffietafel in de Zeverijnflat rond. Omdat er veel ouderen en alleenstaande in de desbetreffende flat woonden. Je hebt een reden nodig om op te staan. Als je die hebt, is je dag direct een stuk interessanter. Katinka vond het meteen een goed idee.”Een aanhangwagenMarjolijn vindt het leuk, maar ook nodig. “Er zijn veel plekken wegbezuinigd waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Nu komt het voor dat buren elkaar niet eens meer kennen.” Marjolijn en Katinka zijn samen gestart. Niet met een enorm plan van aanpak, maar met een aanhangwagen. “Daar hebben we stoelen, tafels en kleden in gegooid en we zijn gewoon naar de plek gereden waar de koffietafel zou zijn. Toen we aankwamen, stonden er al mensen te wachten. Zo zijn we gewoon begonnen! De mensen helpen mee, ze halen alles uit de aanhanger, genieten van de koffie, thee en wat lekkers en natuurlijk van elkaars gezelschap. Nu willen ze iedere maand een Koffietafel, dus dat gaan we doen. Het is zo simpel! Ga het gewoon doen. En zet er positieve energie tegenaan, want dat werkt. Eigenlijk zou dit in iedere flat moeten gebeuren.”Elkaar leren kennenDe eerste Koffietafels zijn inmiddels geweest. “De groep is zich nu aan het voegen en dan zie je ook of er mensen zijn die een volgend initiatief gaan starten. Zelf heb ik ook nog wel wat ideeën. Een thematafel bijvoorbeeld. Of samen een gesprek voeren rondom een bepaalde vraag. Maar belangrijk is dat mensen daar behoefte aan hebben, want het is hun Koffietafel. En het gaat natuurlijk vooral om het ontmoeten, elkaar leren kennen.” Het enthousiasme is volgens Marjolijn in ieder geval groot. “Katinka zei al dat er mede-galerijbewoners zijn meegenomen. De bewoners gaan elkaar er dus al bij betrekken.” Marjolijn heeft nog een mooi voorbeeld van hoe snel het kan gaan als mensen elkaar kunnen ontmoeten. “Ik had contact met een echtpaar taxichauffeurs. Toen hij overleed, had zij wel door dat alleen zijn niets voor haar was. Ze had een aantal buren die ook alleen waren en stelde voor om de beurt te koken, samen te eten, koffie te drinken en samen af te wassen.  Om vervolgens weer naar huis te gaan. Dat liep geweldig. En met kerst zat daardoor haar hele huis vol. Want iedereen nam weer iemand mee die met kerst ook alleen was.”DelenIn haar eigen buurt is Marjolijn ook actief. “Ik had een afspraak met sommige buren: als jullie gordijnen open zijn, dan zijn jullie wakker. Als ze dicht zijn, dan slapen jullie. Als de gordijnen dan te laat open gaan of te lang dicht blijven, wisten ze dat ik nerveus werd. Dat gezien worden, is voor hen een enorme geruststelling. Ook organiseer ik, met andere bewoners, een straatfeest. Eerst was de discussie om het te beperken tot een deel van de straat. Maar waarom zouden we dat doen? Uiteindelijk deden er enorm veel mensen mee, uit de hele straat. Iedereen droeg een naamkaartje met zijn of haar huisnummer erop. Zo leerden mensen die vlak bij elkaar woonden, elkaar echt kennen!”  

Miranda Hoff werkt sinds begin dit jaar voor Stichting Present in Hilversum. Ze coördineert daar projecten voor mensen die iets voor een ander willen betekenen. Want: waar begin je? Hoe kom je uit bij mensen die nodig hebben wat jij te bieden hebt? “Wij spelen daar een verbindende rol bij. We verbinden bijvoorbeeld mensen die erop uit willen, maar dat niet gemakkelijk kunnen, met mensen die zo’n dag mogelijk willen maken. Mijn werk is dus heel veelzijdig. Ik heb met veel mensen en organisaties te maken.”“De Derde Helft is het clubhuis voor alle Hilversumse ouderen!”Stichting Present startte in 2018 in Hilversum, nog voor de coronatijd dus. Miranda: “In coronatijd moesten we creatief zijn. Ouderen die niet naar buiten mochten, werden bijvoorbeeld bezocht door jongeren die vragen op de ramen schilderden. De ouderen gaven daar aan de andere kant van het raam dan weer antwoord op. Als Stichting merken we dat het gevoel om iets voor elkaar te willen betekenen, ook na corona is blijven hangen. We hebben contact met heel veel mensen die iets willen doen voor iemand die hun hulp goed kan gebruiken. De andere kant is dat mensen onderuitgaan door financiële problemen. En daardoor eenzaam worden of hulp nodig hebben. Er is voor ons dus echt genoeg te doen!”Blijdschap van twee kantenDe crux van het werk is volgens Miranda om tot echte verbinding te komen. “Ik zie voortdurend mooie dingen ontstaan. En blijdschap van twee kanten. Mensen die iets voor een ander willen doen, komen niet altijd gemakkelijk in contact met mensen die iets nodig hebben. Of ergens behoefte aan hebben. Want dat roepen ze niet van de daken. Het is belangrijk dat contact goed te begeleiden, zodat er een echte verbinding ontstaat. Dan komen mensen tot elkaar en hebben ze ook echt iets aan elkaar. Naast het praktische, zijn er dan ook goede gesprekken en krijg je interesse in elkaar. Dan ontstaat er wederzijds begrip. Het verrijkt je altijd!”Gezellige plekBij Present is er een comité van aanbeveling. Met mensen vanuit allerlei plekken in de samenleving. Met enige regelmaat komen zij bij elkaar om te zoeken naar haakjes om iets voor de samenleving te kunnen betekenen. Miranda: “Een van de leden van dit comité is Joep Lochtenberg, voorzitter van sportvereniging Olympia ‘25. Hun kantine is de afgelopen tijd schitterend opgeknapt en was op woensdagmiddagen beschikbaar. Binnen de club leefde al jaren een plan om specifiek iets voor ouderen te betekenen. Door corona is daar niets van gekomen, maar nu is het weer opgepakt. Als Stichting Present kunnen wij de Hilversummers bereiken die aan de Derde Helft van hun leven bezig zijn. En in de kantine van Olympia is het tijdens de Derde Helft altijd hartstikke gezellig. Daar spreek je elkaar na het sporten, maar bespreek je ook het leven en heb je samen plezier. Die term de Derde Helft past dus om twee redenen erg goed bij het idee dat we met Olympia voor de ouderen lanceren: het is een gezellige plek om samen te komen voor mensen in de nieuwe levensfase, na hun werkende bestaan. En deze ontmoeting kan dus plaatsvinden in een prachtig clubhuis, waar normaal de Derde Helft ook is.”Actief gedeelteDe eerste editie van de Derde Helft kent ook een actief gedeelte. Miranda: “In oktober zijn er tijdens de Derde Helft sportdemonstraties, bijvoorbeeld voor Walking Football. Dat is voetbal waarbij niet wordt hardgelopen en waarbij geen tackles mogen worden gemaakt. Ideaal voor mensen in de Derde Helft dus! Maar een volgende keer kan het ook samen sjoelen zijn. Of iets met marsepein bakken. Er is alle ruimte voor dingen die uit de groep zelf komen. En een drankje en een praatje horen er sowieso bij. De Derde Helft is voor mensen uit heel Hilversum. En ouderen of oud-zijn is een ruim begrip. Je moet er natuurlijk wel kunnen komen, maar iedereen is dus welkom.” Miranda kijkt vast vooruit. “Wij denken dat het leuk is om dit iedere week te gaan doen. Als in oktober enthousiasme is ontstaan, zijn we tevreden. Als mensen er zin in hebben en er al naar uitkijken weer te komen. En we hopen dat ze zelf met ideeën komen om dingen te gaan doen die ze leuk vinden. Als je elkaar leert kennen, kan dat ontstaan. Anders blijf je op afstand. Dit verhaal maken we nu in de Week tegen Eenzaamheid, maar het liefst heb je natuurlijk dat zo’n week niet nodig is. Mensen die naar de Derde Helft komen zijn in dat opzicht alleen door er te zijn al van betekenis voor elkaar.  

Allard Bentvelsen timmert, met een groot aantal anderen, flink aan de weg met de beweging Hilversummers.nl. De beweging is ván Hilversummers; zij verdienen het podium. Allard: “Ik word er door de gemeente en andere organisaties vaak bij geroepen om mee te praten. Dan denk ik: fijn, dat het zichtbaar is dat samenwerken werkt, maar het draait natuurlijk om de mensen die het doen. Die verdienen echt de pluim.”“Als je kiest voor positiviteit, kun je wezenlijk van waarde zijn voor anderen”Allard is klip en klaar: Hilversummers.nl gaat over verbinding en drijft op idealen. “Als ik moet kiezen tussen onze idealen of ons voorbestaan, kies ik blind voor de idealen. Dat helpt ons ook bij het nemen van zuivere beslissingen.” Het typeert de persoon die hij is. Energiek, bevlogen en overduidelijk met hart voor Hilversum en Hilversummers.VoedingsbodemZijn opa was tuinder in het Westland. Hij overleed toen Allard jong was, maar zijn ouders hebben zijn levenshouding op Allard overgedragen. De basisgedachte? ‘Gras groeit niet harder door er aan te trekken’. Allard: “Daar zit het begrip over een voedingsbodem. Mijn ouders hebben dat doorgezet in hun IT-bedrijf dat ze in 1979 samen startten. Verder heeft het opgroeien in het Gooi, met alle vinkjes die te zetten zijn, mij vrijheid geboden. Ook om te delen. Mijn ouders hebben hard gewerkt, maar altijd zuinig geleefd. Het gespaarde banksaldo bood ze echter geen financiële vrijheid. Dat zette me aan het denken. Wat biedt die vrijheid dan wel? Toen ik voor mezelf begon, was mijn antwoord: als ik 365 vrienden heb gemaakt, zodat ik iedere dag ergens kan eten en slapen. Of, anders gesteld, zijn er mensen die ik kan bellen als dat eens nodig is? Kan ik voldoende nemen wat ik nodig heb, zelfs als ik op dat moment niet hetzelfde kan teruggeven? Dat kan alleen als je onderdeel uitmaakt van een hechte community, maar het past niet in een economisch model. Daar krijg je wat je geeft.” In het familiebedrijf kreeg Allard steeds meer te maken met Centra voor de Kunsten. “Ik raakte bevangen door die andere manier van kijken, weg bij het economisch denken. Als je die stap eenmaal hebt gezet, is het alsof je een ander geloof kiest. Kunst gaat bijvoorbeeld over esthetiek, verbondenheid en onderwezen willen worden. Ik ben niet heel kunstzinnig opgevoed, maar herken veel van de waarden. En de drive: ‘Ik zie de wereld, daar vind ik iets van en daar ga ik iets mee doen.’ Dat drijft kunstenaars, maar net zo goed ondernemers. Ondernemerschap heeft in onze familie nooit om het geld gedraaid. Ik heb er dan ook een gemakkelijke relatie mee. Het is een rekeneenheid, een middel naar een doel. Dat besef helpt me om voortdurend zuivere beslissingen te nemen.”Positief bijdragenHet is dan ook geen verrassing dat Stichting Hilversummers vanuit idealen startte. Allard: “We zijn het met zijn tweeën gestart. Dat ontstond rondom de gebiedsagenda 1221. We werden met allerlei belanghebbenden om tafel gevraagd. Ik dacht dat ik er geen belang bij had, maar deed toch mee, ook om mijn buren hier te leren kennen. Dat traject werd steeds mooier. Samen bedachten we hele interessante dingen. Door perspectieven bij elkaar te leggen, groeiden afzonderlijke oplossingen uit tot gezamenlijke.” De ontnuchtering volgde al snel. Allard: “Buiten de bubbel waarbinnen we met elkaar spraken, bleek alles wat we verzonnen moeilijk uit te voeren. Toen waren er twee opties; dat accepteren en als een soort van klaagclubje doorgaan óf iets nieuws verzinnen om positief bij te dragen. We kozen het laatste en de naam Hilversummers lag voor de hand, want het gaat over de gemeenschap en het benutten van de belachelijke hoeveelheid overvloed in ons dorp. De domeinnaam Hilversummers.nl was nog vrij en op 3 maart 2020 besloten we te starten. Vanuit een platformgedachte, met een online podium. Met techniek als hulpmiddel voor verbinding. We stonden direct op de voorkant van de Gooi- en Eembode, waardoor je ons direct zag! Dat hielp. De wethouder bleek ook met een platformgedachte voor bewoners rond te lopen. Na een kennismaking besloot hij bij ons aan te haken, omdat ons idee vanuit de samenleving was ontstaan. Geen gemakkelijke keuze voor hem, want je kunt minder sturend zijn en samenwerking is complex. Maar er was voldoende vertrouwen om samen te gaan ontdekken.”Geen compromissen, maar stapelen van ambitiesInmiddels heeft Hilversummers.nl behoorlijk wat impact gemaakt. Het boek ‘Ineens Samen’ staat boordevol voorbeelden van Hilversummers die een verschil maken in hun gemeente. Het Klimaatalarm was een van de eerste initiatieven waar Hilversummers.nl bij betrokken raakte. Allard: “Toen zijn we in de praktijk gaan toetsen hoe co creatie kan werken. Niet door ambities tegenover elkaar te zetten, maar door ze te stapelen. Kunnen we, zonder compromissen, toch tot een oplossing komen die recht doet aan ieders ambities? Die insteek doet iets met het antwoord, maar ook met de verbondenheid tot het geheel. Je doet niet meer mee voor jouw belang, maar voor het gezamenlijke belang waarbinnen jouw belang ook wordt verwezenlijkt. In Klimaatalarm was het belang zoveel mogelijk mensen op het plein, want veel aandacht, versus zo weinig mogelijk mensen op het plein, want Covid. Wij vroegen de voorstanders van zoveel mogelijk mensen: wie ga je op straat overtuigen? Niemand, want er was, door Covid, niemand op straat. Dan komen alleen de believers opdagen. Vanuit die gedachte was ‘zoveel mogelijk mensen’ ineens niet meer zo belangrijk. Kunnen we er dan toch veel aandacht voor genereren, zonder herrie? Dat lukte. Klimaatalarm kreeg veel media-aandacht, doordat we op ludieke wijze aandacht voor het klimaat vroegen. En het was veilig, want met zo min mogelijk mensen. Het stapelen van ambities bleek dus mogelijk.”Trots en verbindingDe locatie van Hilversummers.nl is van wezenlijk belang voor de beweging. Allard: “Als initiatiefnemer ben je hier altijd welkom. We kunnen ontmoetingen hier daadwerkelijk laten plaatsvinden. Daarnaast ben je hier ook weg bij het kneuterige, want het is een goed geëquipeerde ruimte.” Zo groeide Hilversummers.nl organisch door. Toen brak de oorlog in Oekraïne uit. Allard: “De burgemeester vroeg ons als centraal coördinatiepunt van alle energie in de stad. We wisten niet of we dat aankonden, maar het paste wel perfect bij onze idealen. Dan is het een nobrainer. Als we het niet voor onze idealen doen, waarvoor dan wel?” Hilversummers.nl is bijna vier jaar op weg. Wat bij Allard beklijft is de ervaring dat je op een andere manier dingen mogelijk kunt maken. “Neem de subsidieregeling Hilversum 600 jaar. Onze insteek was dat de gemeente geen scheidsrechter zou spelen over ingediende initiatieven. Het feest is niet van de gemeente, maar van de gemeenschap. Nu is er een commissie van vijf betrokken Hilversummers die toetst op 10 redelijk subjectieve criteria. En een projectteam dat alle initiatieven ondersteunt, ook als ze geen subsidie krijgen. Van tevoren denk je: dat kan niet. Maar het is gelukt. Net als Pizza en politiek voor jongeren. Dan horen wij: dat heeft geen zin. Maar we hadden ruim 100 aanmeldingen van jongeren. Als je kiest voor positiviteit en mensen verzamelt met dezelfde ambitie, dan kán het. Dan kun je wezenlijk van waarde zijn voor anderen in de gemeenschap én de gemeenschap als geheel. Met ons boek ‘Ineens Samen’ laten we dat zien. En zelfs als iets niet lukt, zijn trots en verbinding nog steeds het resultaat.” 

Iedereen die actief is in een buurt, straat, flat of dorp, weet dat van het een vaak het ander komt. En als mensen met ideeën elkaar ontmoeten, ontstaat er al snel iets nieuws. Dat gebeurde ook toen Jaco Meerveld Allard Bentvelsen van Hilversummers.nl terloops sprak over zijn zoektocht naar een klusruimte. Allard zette Jaco op het spoor van Marcel, de eigenaar van een aantal panden aan de Korte Noorderweg. Toen een buurvrouw hem dezelfde avond op dezelfde Marcel wees, voelde Jaco leiding van boven die voorbij het toeval ging. “Ik stuurde Marcel midden in de nacht een appje. Om 7 uur ’s morgens appte hij terug: welkom!” Nu is er het Klusklooster: een plek waar mensen samen klussen. “We verhelpen hier niks, we helpen elkaar. Het draait echt om sámen.”   “Klussen is leuk, samen klussen nog leuker, maar met een goed gesprek erbij is het ultiem!”In het Klusklooster worden we opgewacht door Moos Eerland. Hij is van huis uit pottenbakker, en laat een aantal prachtige, zelfgemaakte mozaïeken zien. Deze avond blijkt hij ook ‘onder de brug’ zijn mannetje te staan. Net als de andere aanwezige mannen.Samen klussen én een goed gesprekJaco en Bert zijn er inmiddels ook. Vanavond gaan ze in ieder geval lassen. Jaco vertelt waar zijn passie voor techniek vandaan komt. “Mijn opa was ook een hobbyklusser. Ik vond het altijd heerlijk om in zijn schuur te staan. Toen hij overleed, kreeg ik veel van zijn spullen.” Jaco werkt in de zorg, maar merkte al snel dat hij daarnaast iets nodig had om zijn hoofd leeg te werken. “Ik reed in die tijd in een moderne Audi. Mijn vrouw vond die auto veel te agressief. Daarop kocht ik mijn eerste oldtimer, een Volvo Amazon uit 1969. De afspraak was dat ik hem goed zou houden en mijn vrouw mooi.” Jaco kluste wat af aan zijn oldtimer. In zijn buurman Tim vond hij iemand die zijn passie deelde. Ze gingen samen klussen. “Het is gezelliger, je leert van elkaar en het is ook handig, want je komt al snel een handje tekort. Maar onder de auto hadden we ook gesprekken over opvoeding, relaties, geld besteden, over het leven. Ik vertelde mijn vrouw: ‘Ik vind het klussen leuk, samen klussen nog leuker, maar met dat gesprek erbij is het ultiem.’ Ze moedigde me direct aan er iets mee te gaan doen.”Kom maar langs!Dat gewoon gaan doen, kende een ongebruikelijke start. Jaco kreeg een Volkswagen 412 uit een erfenis. “Een unieke auto, er zijn er maar 25 van in Nederland. Er waren maar twee problemen: hij stond in Monaco en had al 35 jaar niet gereden. Een zwager moedigde me aan de auto te gaan halen. Met twee vrienden trok ik naar Monaco, met een aanhanger. Vierentwintig uur heen, 24 terug. Tijdens die rit is het idee voor het Klusklooster ontstaan. Want Nico, die meereed, had het ineens over een Kever die uit elkaar lag. Een mooi project, maar hij wist niet waar te beginnen. Ik had een suggestie: ‘Blok iedere maandagavond in je agenda. Zie het als een klus-trainingsavond. En ik ga je helpen.’ Thuis vertelde ik tegen Tim dat we die Kever in elkaar gingen zetten. Na drie weken hebben we hem toch weg moeten gooien. Maar er kwamen steeds meer mensen. Met een scooter, een fiets, een schakelaar die het niet meer deed. En ik zei steeds: kom maar langs op maandagavond! Eerst bij Nico in de schuur, toen bij mij. Ik heb voor stadse begrippen best een aardige schuur, maar met 10 man werd het te klein. Dus zochten we wat groters. Want iedereen kwam langs als ik zei: maandagavond. Met een biertje erbij, want het gesprek is ook belangrijk.”Iets positiefsDie zoektocht zette hem dus op het pad van Marcel. Daar komt zijn vriend Bert Burema in het verhaal. Bert: “Jaco is van het enthousiasme en het doen, ik probeer er wat doorheen te kijken. Zo vullen we elkaar aan. Ook in het contact met Marcel. Hij had hier op de Korte Noorderweg panden voor onder andere de GGz-dagbesteding. Dat stopte en er waren andere zaken die voor negatieve energie zorgden. Wij wilden iets positiefs en hij dus ook. Zo konden we hier het Klusklooster starten. Althans; we kregen een ruimte. Die stond echter zo vol met spullen dat we eerst wekenlang aan het opruimen waren. Als tegenprestatie mochten we de ruimte gaan gebruiken.”MeehelpenToen alles up and running was, meldde corona zich als spelbreker. Jaco: “Maar we hebben volgehouden. Nu zijn we een Stichting, daarvoor was het vooral mijn droom. Maar ik wil wel dat mijn droom geadopteerd wordt. Ik droom bijvoorbeeld ook van goed licht in het Klusklooster. Dan mag iemand die droom adopteren en er geheel naar eigen inzicht mee aan de slag. Er gebeuren hier geweldige dingen. Jos is nu bijvoorbeeld bezig met een draaibank die van een horlogemaker afkomt. Die is 56 jaar oud. Nadat Jos het heeft gerestaureerd, gaat hij er workshops over geven. En dan gebeuren er vast weer meer geweldige dingen! Onze visie daarbij is: vraag wat je nodig hebt en deel uit wat je over hebt.” Bert deelt nog een belangrijk principe. “We verhelpen je probleem niet, maar helpen je mee. Het gaat echt om sámen. Zo leren wijzelf hier ook van alles. Daarna drinken we met z'n allen wat en delen we onze levensverhalen. Als je elkaar ontmoet, kan er van alles gebeuren.” Bert heeft het nog niet gezegd, of we horen een kreet van onder de brug waar een campertje op staat. “Dit is wel wat anders dan acht uur met een muis in mijn hand op een stoel zitten!”WederkerigheidBert lacht en deelt nog een principe van het Klusklooster: wederkerigheid. “Donaties zijn welkom, want we hebben spullen nodig. Maar we zeggen nooit dat mensen moeten betalen. We vragen liever: wat kun jij voor ons doen? Deel uit wat je over hebt: tijd, gereedschap, een luisterend oor, geld of kennis. Daar gaan mensen dan over nadenken. En uiteindelijk blijkt dat iedereen iets kan betekenen.” Jaco heeft een paar mooie voorbeelden. “Er kwam een vrouw langs, dubbel linkshandig. Ze had problemen met haar auto. Financieel kon ze niks bijdragen. En ze vond zichzelf onkundig. Uiteraard lieten we haar gewoon meedoen, want iedereen kan iets. Daarnaast kon ze taarten bakken. Dus we kregen een grote appeltaart van haar. Een week later komt er een man met een prachtige Mercedes. ‘Mag die op de brug’, vroeg hij? Hij wilde dat, omdat hij nog nooit de onderkant van zijn auto had gezien. Daarna deed hij een mooi bedrag in de fooienpot. Die man kwam niks halen, maar zocht bijna een excuus om wat uit te delen. Zo werkt het hier. Er komen ook mensen met lichtjes piepende remmen, die eigenlijk alleen hun verhaal kwijt willen. Hoe mooi is dat? Hier word je gezien en dat is enorm waardevol. Dat gevoel van: ‘het is weer maandagavond, we mogen weer.’ Om te klussen of je verhaal te delen. Wees welkom!”Meer weten over het Klusklooster? klik op de link hieronder.  

Karim Didouch en Malik El Boulhtoufi zijn zeer actief in Kerkelanden. Als Buurtouders, in het verenigingsleven, maar ook als er iets in de wijk speelt en meedenkers en -doeners gewenst zijn. Met hun Stichting Ummah (gemeenschap), zetten ze zich in voor een verbonden wijk. Malik: “Tijdens onze wandelingen als Buurtouders merkten we dat er behoefte is aan meer verbinding. Onbekend maakt onbemind. Wij zijn in deze wijk opgegroeid, zijn bekende gezichten en fungeren graag als schakel!”“We willen ons inzetten voor gezelligheid, verbinding en activiteiten!”Karim en Malik weten als Buurtouders hoe je verbinding maakt. Karim: “Buurtouders startte vanuit onveiligheidsgevoelens. Het idee was om in duo’s door de wijk te wandelen en het gesprek aan te gaan met jongeren en andere wijkbewoners. Daar merkten we dat het onderlinge contact zich beperkt tot de straten waar mensen zelf wonen. Maar in de wijk zien ze vervolgens allemaal mensen die ze niet kennen. Dat zorgt voor een onveiligheidsgevoel. Ze vonden het fijn dat wij rondliepen.”Werken aan een veilige basisMalik lacht. “Dat we een hesje aan hadden, bleek ook wel belangrijk. En dat we contact zochten. We stelden ons voor en gingen het gesprek aan. Daar merkten we de behoefte aan meer verbinding, maar ook dat jongeren niet weten waar ze terecht kunnen. De Keet is bijvoorbeeld maar twee keer per week open. We spraken ook nieuwkomers en vrouwen van 70 die hun wijk hebben zien veranderen. Er is meer verbinding nodig. De positieve punten van de wijk moeten weer benadrukt worden. Die zien mensen niet meer.” Karim: “Mensen klagen over jongeren, maar vinden het lastig om ze aan te spreken. Ons kennen ze. Wij zijn hier opgegroeid, laagdrempelig en mondig. We kunnen mensen aanspreken en het gesprek tussen hen op gang brengen.” Karim denkt aan zijn jeugd in de wijk. “Toen wij hier kwamen wonen, waren we zo’n beetje het eerste gezin van buitenlandse afkomst. Als wij langsliepen, zag ik gordijntjes open gaan en mensen naar ons kijken. Daar kan je recalcitrant van worden, maar je kunt er ook over praten. Maar daar is wel een veilige basis voor nodig. Het vraagt tegenwoordig lef om iets te doen. Er zijn zat mensen die iets willen betekenen in deze wijk. Maar dan moeten er eerst mensen opstaan. Met onze stichting willen we die mensen zijn.”Werken aan een basisDe situatie van de jongeren houdt de mannen, beiden ouder van pubers, in het bijzonder bezig. Malik: “We hebben het vaak met de jongens over beeldvorming. De Kerkelandse jeugd wordt op overlast aangekeken, terwijl het van buiten de wijk komt. De jongeren willen dat imago niet. Laten we daar dan aan werken. Als we samen met hen een keer vuil gaan opruimen, of ze bezoeken de Kerkelanden-flats om oudere naar het winkelcentrum te helpen, dan geeft dat een andere uitstraling. Het valt of staat met dit soort verbindingen. Ze willen wat kunnen betekenen. Als ze iets leuks en nuttigs kunnen doen, snijdt het mes aan meerdere kanten.” Een ander thema in de wijk is eenzaamheid. Malik: “Mensen komen niet meer buiten, zijn slecht ter been. In het verzorgingshuis hoor ik verhalen van mensen die nooit bezoek krijgen, bij de Buurtmobiel zien ze dat ook. Als we ons maar met genoeg mensen voor de wijk inzetten, kunnen we samen een heleboel bereiken.” Met Stichting Ummah willen Karim en Malik werken aan een structuur voor deze activiteiten en initiatieven. Karim: “Op een organisatie, een structuur, kun je bouwen en steunen. Dan is er een basis en vastigheid. Daar kunnen generaties jongeren zich dan aan optrekken. Want de bewegingen zijn hetzelfde: als je een bepaalde leeftijd hebt, komt daar bepaald gedrag bij kijken. Dat is heel normaal. Als we een plek kunnen creëren waar jongeren 24-7 terecht kunnen, gaat het niet de verkeerde kant op bewegen. Ze moeten in de buurt letterlijk en figuurlijk hun plek kunnen krijgen.”Iedereen draagt bijStichting Ummah wil niet afhankelijk zijn van subsidies, maar functioneren door donaties. Animo is er genoeg. Belangrijk is dat er op de nieuwe locatie een gebedsruimte en een ontmoetingsplek kan worden gerealiseerd. Karim: “Moslims bidden vijf keer per dag en idealiter gezamenlijk, dat gaat voor individueel. In Hilversum heb je vier moskeeën, maar in Kerkelanden is er niks. Dan is vijf keer per dag een hele opgave. Laat het mogelijk zijn op loopafstand. Dat zorgt vijf keer per dag voor een loopje. Dat is gezond, maar leidt ook tot ontmoeting. Want het gebed duurt maar vijf minuten, maar daarna gaan mensen samen wat doen. Koffiedrinken bijvoorbeeld. Mensen willen hiervoor doneren, omdat er veel behoefte aan is. Met die middelen kunnen we dan andere activiteiten organiseren.”Gezelligheid en verbindingMalik wenst dat de Stichting kan uitgroeien tot het middelpunt van de wijk. “Voor jong en oud, allochtoon en autochtoon, nieuwkomers en oudkomers. Dat iedereen de plek weet te vinden en mensen weten waar Ummah voor staat. Zoals iedereen in de wijk De Koepel kent. Wij zoeken een plek waar mensen 24-7 terecht kunnen en niet alleen als er activiteiten zijn. Met lokalen waar bijles en Engelse en Arabische les kan worden gegeven, zonder dat we moeten uitwijken voor andere activiteiten. En we willen stimuleren dat mensen zelf actief worden en activiteiten gaan dragen. Er zijn geen kaders, zolang wat er gebeurt maar goed is voor de mensen in de wijk. We willen ons inzetten voor gezelligheid, verbinding en activiteiten. Daarnaast moet het voor ons, als bewoners, te behappen blijven. Waarbij we afstemming blijven zoeken met organisaties in de wijk, zoals Versa Welzijn. Het is helemaal niet erg om klein te beginnen, we kunnen nu nog beginnersfouten maken zonder al te veel risico’s. Maar we blijven streven naar een locatie waar we meer van onze ambities kunnen vormgeven.” 

Ilona Hartensveld woont sinds oktober 2022 met veel plezier in Kerkelanden. Niet in de laatste plaats vanwege de vele vogelsoorten, weilanden en al het groen. Maar het kan altijd groener! Want het gaat niet goed met de insecten en die ontwikkeling bedreigt de hele keten. Ilona wil graag de biodiversiteit in de wijk vergroten. Die missie leidde tot de beweging Kerkelanden Groent! “Elkaar ontmoeten is toch veel leuker in het groen dan in een stenige omgeving?”“Samen gaan we Kerkelanden vergroenen!”Met minimale kosten en kleine acties kun je van alles voor de natuur doen. “Dat is niet alleen leuk om te doen, maar het verfraait ook je eigen leefomgeving. Je kan beginnen langs de gevels van je huis, in je tuin of op je balkon. Onze stadsecoloog heeft bijvoorbeeld zakjes zaden samengesteld met inheemse planten die belangrijk zijn voor de biodiversiteit. Zeker bij mensen met versteende tuinen ligt er een enorme kans om juist met dit soort kleine acties een verschil te maken. Mijn ideaal is dat er een groen lint door de wijk ontstaat. Meer natuur in de wijk en een groter leefgebied voor dieren.”  Ontmoetingen en toevalTerug naar de start van Kerkelanden Groent. Zoals zo vaak speelde ontmoetingen en het toeval er een grote rol bij. Ilona: “Ik ontmoette Sietse. Hij is aangesloten bij een buurtinitiatief waarmee hij, samen met straatgenoten, meer natuur in zijn straat heeft gerealiseerd. Daar raakte ik enorm door geïnspireerd. Dat moest in Kerkelanden toch ook kunnen? Hij gaf me de tip om contact te zoeken met de wijkregisseur. Dat heb ik direct gedaan en twee dagen later kwam Natascha Heerschop al bij ons thuis. We liepen samen een rondje door de buurt en ze was enthousiast. Zij zette me op het spoor van Pier en Jetty, twee andere bewoners. Bij Jetty in haar appartement zag ik direct bijenhotels en hoe ze met vogels bezig was. Zelfs op acht hoog kan dat dus! Zij heeft zich met twee andere bewoners ook ingezet voor het inzaaien van een groenstrook, met zaden die de gemeente beschikbaar heeft gesteld. Daar vliegen nu hommels en allerlei soorten bijen.” Van het een kwam het ander. Nu is er de beweging Kerkelanden Groent! Een werkgroep van 10 bewoners, met een prachtige website, een aantal inspirerende activiteiten en een pilotplan voor Groene Brinkje, inclusief de Droom voor Kerkelanden in 2030. Ilona merkt dat het initiatief leeft. “Ik ontmoette iemand van IVN die er al over had gehoord. Ook in het duurzame netwerk Hilversum 100 zijn we inmiddels bekend. De gemeente weet ons te vinden en ook in de wijk is het initiatief heel positief ontvangen. Het balletje rolt maar door!” Wat er is gebeurd, betekent veel voor Ilona. “Ik weet nu dat er veel leuke mensen in Kerkelanden wonen. En het is een mooie gedachte dat we samen iets van de grond gaan krijgen wat tien jaar geleden misschien niet was gelukt.”Vergroenen van BoomspiegelsDe eerste groene meters in de wijk zijn al gemaakt. Ilona: “Marleen, een lid van onze werkgroep, had al vaker geprobeerd om dingen aan te planten in Boomspiegels, maar dat werd steeds weg geschoffeld. Totdat ze grotere planten neet zette. Die bleven staan. Het triggerde ons om te kijken of we in de wijk grootschalig aan de slag konden met het aanplanten van Boomspiegels. Het is een mooie manier om je als werkgroep te laten zien. Dat je het samen wil doen en dat de gemeente erachter staat. Een plus een is dan drie. We zijn ingehaakt op het landelijke Boomspiegelfeest van Guerrilla Gardeners. Zij zoeken naar plekken in de openbare ruimte om die, samen met de gemeente, te vergroenen. Je kunt je als gemeente of wijk aanmelden om mee te doen. We hebben zelf de pers benaderd en Hilversum 100, het duurzame netwerk, heeft het opgepakt. Versa Welzijn heeft posters geprint, Marleen heeft ze overal opgehangen. We hebben zo drie hofjes kunnen vergroenen met in totaal 200 planten die we van de gemeente kregen. We willen uiteindelijk 300 Boomspiegels doen, zodat er een groen lint door de wijk ontstaat. Dat is heel belangrijk voor bijen en vlinders. Die kunnen zo gevoed worden, maar ook schuilen en overnachten. De vergroende Boomspiegels krijgen aan het einde een tegel, zodat er niet meer geschoffeld wordt.”Nieuwe verbindingenNiet alleen de natuur profiteert, werken aan groen doet ook iets met de sfeer in de wijk, vertelt Ilona. “Als je met meerdere bewoners het beheer doet, levert het veel mooie ontmoetingen op. Op de hofjes in Kerkelanden kent echt niet iedereen elkaar. Mooi voorbeeld is het Gomarushof. Iedereen kwam meehelpen. Buren sleepten picknicktafels naar buiten, Katinka van Versa Welzijn kwam langs met haar Bakkie in de buurt. Ze ging samen met wat dames uit de buurt langs deuren van mensen die niet vaak buiten komen. Het was echt prachtig! Er kwamen gesprekken op gang over het plaatsen van regentonnen. Over de mogelijkheden om met buurtkinderen het onderhoud te gaan doen. Als initiatiefnemer kan je hier alleen maar blij van worden. Je ziet dat mensen de handen uit de mouwen willen steken. Je doet het samen en dat zorgt voor nieuwe verbindingen. Zeker in deze geïndividualiseerde tijd, is het mooi te ervaren dat je er voor elkaar wilt zijn. Per hofje zijn er ook weer appgroepen ontstaan, daar worden foto’s in geplaatst van hoe alles groeit en bloeit. Het was een heel geregel, maar volgend jaar kunnen we het zo weer van de plank trekken. Inmiddels hebben buurtbewoners al 70 van de 300 Boomspiegels geadopteerd!”BoomstamontmoetingenTerug naar de Droom voor Kerkelanden. In het pilotplan Groene Brinkje staat deze daadwerkelijk beschreven. Ilona: “Het is samengesteld uit ideeën van allerlei mensen uit de wijk. De droom bestaat onder ander uit twee wadi’s, meerdere groene brinkjes, klimaatadaptieve speelpleinen, omdat die nuttig én veel aantrekkelijker zijn dan betegelde pleinen, een schoolmoestuin en een groen Speelpleintje bij het Calvijnhof, om hitte-stress tegen te gaan. Er zijn natuurinclusieve tuinen, er is plaats voor meer kleine diersoorten en er is een groen lint van toegankelijke tuinen door de wijk getrokken. In de kale borders langs de flats staan waardevolle bomen, heesters en bloeiende vaste planten. Ook liggen er boomstammen waar mensen op zitten en praatjes maken. Mensen gaan graag naar buiten en wandelen vaker. Er is een mooie theetuin, waar mensen thee drinken en samen lunchen. In de Moestuin en het Voedselbos halen mensen zelf hun groenten. Mensen van allerlei culturen voelen zich, door de nieuwe contacten en ontmoetingen, meer betrokken, gezien en gehoord. Maar ik zie vooral boomstammen, op velden. Die uitnodigen tot boomstamontmoetingen, waaruit weer nieuwe, mooie dingen ontstaan!”Wil je meer weten over Kerkelanden groent!? Ga dan naar www.kerkelandengroent.nl of bel met Ilona: 06-50467778. 

Michelle van Dijk werd geboren in Nijmegen en kwam via Apeldoorn, Soest en Baarn in Hilversum terecht. Daar woont ze inmiddels zo’n 20 jaar. Hilversum trok haar, met name om alles wat er speelde rondom kunst. Ze woont nu in de Swammerdamstraat. Daar zoekt ze van tijd tot tijd naar aanleidingen om een feestje te organiseren of buurtprojecten te starten. Met resultaat. “Als je mensen aanspreekt, dan gebeurt er iets. Dan doet iemand mee en die neemt weer een ander mee. Zo ontstaat er een soort subtiel, informeel web door de straat. En in dat web zijn contacten en ontstaan er steeds weer nieuwe.”“Ik vind het belangrijk dat er goede contacten in de buurt zijn”Michelle is van de kunsten. Taal is, om met Paulien Cornelisse te spreken, daarbij echt haar ding. Dat maakte 20 jaar geleden ook zo nieuwsgierig naar Hilversum. “Veel jongeren hadden zich hier toen verzameld rondom een kunstenaar die allerlei projecten draaide vanuit Tagrijn, onder de naam ‘Tent der Ontmoeting’. Daar kwam ik uiteindelijk bij de poëzie terecht, halverwege de jaren ’80.”SamenDe jaren die volgden waren pittig. Mede door de liefde van een aantal naasten kon Michelle groeien naar wie en waar ze nu is. Een open mens, in de Swammerdamstraat. Volgens Michelle hing de straat lange tijd als los zand aan elkaar. “Dat laat onverlet dat er best groepjes mensen zijn die elkaar kennen. Bij feestjes zijn er bijvoorbeeld 20 mensen, niet steeds dezelfde, maar toch.” Er is iets veranderd in de straat. Michelle gebruikt daarvoor graag de metafoor van het web. “Er zijn een aantal spinnen in de straat en die spannen een web. Iedere bewoner raakt die webben wel eens aan. Dat zijn de momenten dat je informatie krijgt over de buurt, te weten komt wat er speelt en mensen leert kennen, al is het maar vluchtig. Als het aantal mensen dat meewerkt aan het spannen van dat web groeit, dan is de kans groter dat je het raakt. Dat is wat er in de straat is gebeurd. Dan maakt het los zand plaats voor meer samen.”Steeds kleurrijkerZelf speelt ze daarbij een belangrijke rol. Ze neemt ons een paar jaar mee terug in de tijd. “Toen vielen er ineens allerlei dingen samen. Daarin was Versa Welzijn heel belangrijk, als aanjager. Tijdens een buurtfeest ontstonden er allerlei ideeën. Kunstenaar Jelle Slof kwam met het idee om foto’s van de buurt uit te werken met kleurtjes. Het resultaat is te zien op de muren tegenover onze flat. Toen dat af was, bleef het kriebelen. Want er was nog veel kaal muuroppervlakte over.” Michelle sprak erover met een bevriende kunstenaar, Eric van der Vegt. “Hij zei meteen: ‘Jaaaa, we gaan vlinders beschilderen en in de hele straat ophangen!’ We organiseerden een feestje om Eric kennis te laten maken met de straat en met elkaar van gedachten te wisselen. Snel was er het idee om met buurtbewoners samen de vlinders te gaan schilderen. Vijf zondagen gingen we met de hele buurt aan de slag. Dat eindigde met een openingsfeestje toen alles aan de muren was gehangen. Mijn gedicht, wat nu toch wel mijn lijfgedicht is geworden, komt er nog bij. Net als een gedicht van Eric. En zo wordt het hier steeds kleurrijker.”Verbindende rolMichelle vindt haar buurt ‘een buurtje om trots op te worden’. “Het duurt een tijdje voordat je zover bent, zeker als nieuwe bewoner. Voor mezelf was het hier in het begin te donker. Daar hebben we met z’n allen wat aan gedaan. Ieder zijn deel, met respect voor elkaar. Dat is het verbindende waar ik graag mee bezig ben. Iedereen voelt zich gewaardeerd en onderdeel van het geheel. Want dat zijn we tenslotte ook.” De verbindende rol speelt Michelle graag en met verve. “Ik zoek naar manieren om mensen bij elkaar te brengen. Laatst bedacht ik zo een een Volle maan-feestje. Een buurvrouw had er een schitterende foto van en wilde haar naam er ook wel aan verbinden op de flyer. Zelf heb ik een vuurkorf en een grote vuurton. Om me heen heb ik hele lieve mensen die ook van alles willen doen. We hebben de flyer verspreid en op de avond zelf in een uurtje allerlei meubilair en de vuurkorf en -ton naar de straat gebracht. Zelfs een Arabische buurtgenoot, die nooit met iets meedoet, kwam langs. Een ander kon weer vertalen wat hij allemaal zei, dat werkte heel mooi. Er was een muzikaal duo, het was hartstikke gezellig.”Net van lichtMichelle zoekt naar woorden om te beschrijven wat haar drijft. “Naast gezelligheid, waar ik van houd, vind ik het belangrijk dat er goede contacten zijn in de buurt. Beter een goeie buur, dan een verre vriend. En dan probeer ik er muziek bij te halen, ik heb ook wel eens zelf een bandje ingehuurd. Ik vind dat gewoon leuk om mee te maken, dan is het ook een beetje een cadeautje aan mezelf. Ik wist al heel vroeg dat ik met mensen wilde werken, maar nooit welke vorm dat moest krijgen. Hier in de buurt wordt dat nu duidelijk.” Ik vraag Michelle naar de betekenis van wat ze samen doen voor de buurt. “Ik moet denken aan de groep ‘Grootmoeders van Nederland’. Die spreekt van een net van licht. Dat houdt de wereld stabiel in tijden van grote verandering. Ik zie dat metaforisch voor wat er hier in de wijk is veranderd. Ons net van licht, ons onderlinge web van verbindingen, is sterker en meer zichtbaar geworden door wat we met z’n allen doen.”